Ręce Orlaca

(Orlacs Hände)

Reż. Robert Wiene; scen. Louis Nerz na podstawie powieści Ręce Orlaca Maurice’a Renarda; zdj. Hans Androschin, Günter Krampf

Pan-Film, Austria, Niemcy, 1924

Obsada: Conrad Veidt (Paul Orlac), Alexandra Sorina (Yvonne), Hans Homma (doktor Serral), Carmen Cartellieri (Regine)

  DCP, 98’, cz.-b, tablice/napisy: DE/PL, EN, źródło: Filmarchiv Austria

Znany pianista, Paul Orlac kończy udaną trasę koncertową – pociąg, którym wraca do domu i ukochanej żony Yvonne, ulega katastrofie. Ciężko ranny mężczyzna trafia do kliniki doktora Serrala, który dokonuje pionierskiego przeszczepu rąk. Paul od początku czuje ich niepokojącą obcość, a gdy dowiaduje się, że należały do skazanego na śmierć mordercy Vasseura, jego życie staje się koszmarem...

Jeden z pierwszych filmów grozy, prekursor tzw. body horror, w którym ciało staje się dla bohatera czymś niebezpiecznym. Ta mroczna, podszyta erotyczną dwuznacznością historia jest adaptacją opublikowanej w 1920 roku powieści Maurice’a Renarda, pisarza specjalizującego się w prozie fantastyczno-naukowej – i może być traktowania jako zapowiedź thrillera medycznego (pierwszy przeszczep na ekranie).

Film długo niedoceniany: zrealizowany 4 lata po słynnym Gabinecie doktora Caligariego (Das Cabinet des Dr. Caligari, 1920) jak wszystkie w dorobku Roberta Wienego pozostał w cieniu tego arcydzieła ekspresjonizmu. Także i tu twórcy nawiązują do poetyki tego nurtu przez sposób operowania światłem i cieniem, wykorzystanie scenografii, a przede wszystkim – bliską pantomimy, cielesną grę Conrada Veidta, ikony ekspresjonizmu i ulubionego aktora reżysera (pamiętny somnambulik Cezar w Gabinecie doktora Caligariego), który znakomicie odnajdywał się w kinie grozy: w tym samym roku zagrał Iwana Groźnego w Gabinecie figur woskowych (Das Wachsfigurenkabinett) Paula Leniego. Sama powieść Renarda doczeka się kolejnych adaptacji, m.in. Szalonej miłości (Mad Love, 1935) Karla Freunda i Rąk Orlaca (The Hands of Orlac, 1960) Edmonda T. Gréville’a.    

Katarzyna Wajda      

  Oryginalna wersja filmu zaginęła, zachowała się tylko skrócona z roku 1926 oraz angielska wersja eksportowa. Film został zrekonstruowany cyfrowo w 2016 roku, brakujące oryginalne plansze odtworzono dzięki dokumentom cenzury.

 muzyka: YANA

  SOBOTA | 30 LISTOPADA | 18:30 | SALA STOLICA

wprowadzenie: Tomasz Kolankiewicz