TOUR DE POLOGNE

TOUR DE POLOGNE

Tour de Pologne

Podróże były tematem nie tylko filmów fabularnych. Od początku kinematografii bardzo popularne były filmy krajoznawcze, które powstawały również na ziemiach polskich. Zestaw produkcji ze zbiorów FINA ukaże nam polskie miasta i wydarzenia z lat 1913–1929. Przegląd otworzy Wyprawa Amundsena – żartobliwa rysunkowa reklama czekolady. Zaprezentujemy m.in. najstarsze zachowane polskie filmy dokumentalne realizowane w Częstochowie przez braci Antoniego i Władysława Krzemińskich, a także filmowe relacje z wizyty króla Rumunii w Łańcucie, z uzdrowiska w Ciechocinku, czy filmy poświęcone największemu wydarzeniu końca lat 20. – Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu (MP).

Wyprawa Amundsena | Amundsen’s Voyage
 (?, Polska, koniec lat 20.)

scen.: Jerzy Gur; animacja: Stanisław Dobrzyński

  35 mm, 55 m, 20 fps, 3’; cz.-b. | plansze: PL, napisy: EN; źródło: Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny

W swojej pracowni rysownik szkicuje podróżnika w aeroplanie. Nagle samolot rusza z kartki i wylatuje przez uchylone drzwi, unosi się nad górami, a wkrótce dociera aż na biegun. Tam, w blasku zorzy polarnej, podróżnik dowiaduje się, że najlepszą czekoladą jest czekolada firmy Plutos. Reklama ta jest jednym z nielicznych zachowanych przykładów przedwojennego polskiego filmu animowanego.

  Kopia 35 mm wykonana w 1995 roku z kontrnegatywu aceto.


Pożar zapałczarni
(Kinematograf Odeon w Częstochowie, Polska | Poland, 1913)

reż.: Antoni Krzemiński, Władysław Krzemiński

  35 mm, 78 m, 20 fps, 4’; cz.-b.; plansze: RU/PL, napisy: EN; źródło: Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny

16 czerwca 1913 roku w częstochowskiej fabryce zapałek wybuchł pożar. Na miejscu zjawiła się nie tylko ekipa strażacka, lecz także… operator z kamerą, który ryzykując życie, wszedł na teren zapałczarni, aby na łatwopalnej taśmie filmowej nitro utrwalić płonące zgliszcza. Właśnie wtedy powstał jeden z najstarszych zachowanych do dziś polskich reportaży filmowych.

  Kopia 35 mm wykonana w 1969 roku z kontrnegatywu aceto.


Popis częstochowskiego towarzystwa gimnastycznego
(Kinematograf Odeon w Częstochowie, Polska | Poland, 1913)

reż. : Antoni Krzemiński, Władysław Krzemiński;

  35 mm, 43 m, 20 fps, 2’; cz.-b.; plansze: RU/PL, napisy: EN; źródło: Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny

Podczas popisu gimnastycznego zorganizowanego 12 października 1913 roku zaprezentowano ćwiczenia grupy chłopięcej, następnie dziewczęcej oraz indywidualne ćwiczenia na drążku. Z perspektywy lat to rzadka okazja, by zobaczyć, jak na początku XX wieku dbano o tężyznę fizyczną oraz jak wyglądały ówczesne stroje sportowe.

  Kopia 35 mm wykonana w 1996 roku z kontrnegatywu aceto.


Katastrofa kolejowa
(?, Polska | Poland, 1915?)

  35 mm, 78 m, 20 fps, 4’; cz.-b.; plansze: RU/PL, napisy: EN; źródło: Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny

Reportaż ukazujący skutki zderzenia się dwóch pociągów Kolei Nadwiślańskiej oraz akcję uprzątania wykolejonych wagonów.

  Kopia 35 mm wykonana w 1967 roku z kontrnegatywu aceto.


Przyjęcie Rumuńskiej Pary Królewskiej na zamku w Łańcucie
 (Falanga, Polska | Poland, 1923)

reż.: Stefan Dękierowski;

  35 mm, 277 m, 20 fps, 12’; cz.-b.; plansze: PL, napisy: EN; źródło: Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny

Reportaż z wizyty króla Rumunii Ferdynanda I i jego małżonki Marii w posiadłości hrabiego Alfreda Potockiego. Jest to pierwszy film zrealizowany przez studio Falanga, które wkrótce stało się największym studiem filmowym międzywojennej Polski.

  Kopia 35 mm wykonana w 1967 roku z kontrnegatywu aceto.


Ciechocinek
 (?, Polska | Poland, 1924)

  35 mm, 228 m, 20 fps, 10’; cz.-b.; plansze: PL, napisy: EN; źródło: Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny

Film ukazuje najurokliwsze zakątki jednego z najpopularniejszych uzdrowisk w Polsce oraz poszczególne obiekty i zabiegi dostępne dla kuracjuszy, np. kąpiele, inhalacje czy gimnastykę. Przenosząc się do Ciechocinka połowy lat 20., można zobaczyć, jak sto lat temu wyglądało solarium, a także atrakcje dziś już zapomniane, jak… kąpiele elektryczne.

  Kopia 35 mm wykonana w 2000 roku z kontrnegatywu aceto.


Filtry warszawskie 
(?, Polska | Poland, koniec lat 20.)

  35 mm, 237 m, 20 fps, 10’; cz.-b.;  plansze: PL, napisy: EN; źródło: Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny

Filtry warszawskie są obecnie pomnikiem historii. Zostały uruchomione jeszcze w latach 80. XIX wieku i mimo swego zabytkowego charakteru działają nieprzerwanie do dziś. Filtry powolne, oczyszczające wodę przy użyciu piasku, to obecnie jedyny tego typu czynny obiekt na świecie. Relacja filmowa pokazuje, ile w tym wyjątkowym obiekcie zmieniło się od końca lat 20., a ile trwa niezmiennie do teraz.

  Kopia 35 mm wykonana w 1967 roku z kontrnegatywu aceto.


Bieg Kolarski Dookoła Polski 
(Wytwórnia Doświadczalna, Polska | Poland, 1928)

  35 mm, 108 m, 20 fps, 4’; cz.-b.; plansze: PL, napisy: EN; źródło: Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny

We wrześniu 1928 roku „Przegląd Sportowy” oraz Warszawskie Towarzystwo Cyklistów zorganizowały pierwszy wyścig kolarski dookoła Polski. Uczestnicy wystartowali z Warszawy, a licząca 1472 km trasa wiodła przez Lublin, Lwów, Rzeszów, Kraków, Katowice, Poznań i Łódź z powrotem do Warszawy. Reportaż prezentuje kolarzy na poszczególnych etapach wyścigu.

  Kopia 35 mm wykonana w 1978 roku z kontrnegatywu aceto.


Krakowska Miejska Kolej Elektryczna
 (Lumen, Polska | Poland, 1929)

  35 mm, 164 m, 20 fps, 7’; cz.-b.; plansze: PL, napisy: EN; źródło: Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny

W ramach przygotowań do Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu władze Krakowa zamówiły wielki film propagandowy ukazujący zabytki, zwyczaje i folklor miasta, a także najważniejsze instytucje publiczne. Jedna z części filmu poświęcona była Miejskiej Kolei Elektrycznej, czyli sieci tramwajowej w grodzie Kraka. Jej uzupełnieniem było 12 linii autobusowych obsługujących odleglejsze dzielnice miasta. Film prezentuje przebieg wszystkich sześciu ówczesnych linii tramwajowych o łącznej długości 23 km.

  Kopia 35 mm wykonana w 1996 roku z kontrnegatywu aceto.


Gdzie odbędzie się przegląd sił odrodzonej Polski? 
(?, Polska | Poland, ca 1928)

  35 mm, 343 m, 20 fps, 15’; cz.-b.; plansze: PL, napisy: EN; źródło: Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny

Na wiosnę i lato 1929 roku planowano jedno z największych wydarzeń tamtych czasów: Powszechną Wystawę Krajową w Poznaniu. Miała ona zaprezentować społeczeństwu osiągnięcia odrodzonego państwa po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku. Było to wydarzenie na skalę ogólnokrajową i niemal cała Polska brała udział w jego organizacji. Reportaż ten ukazuje przygotowania w toku, m.in. budowę pawilonów wystawowych.

  Kopia 35 mm wykonana ok. 1962 roku z kontrnegatywu aceto.


Tygodnik Aktualności Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu nr 1
 (Filmotwórnia Propagandowa Przemysłu Polskiego, Polska | Poland, 1929)

35 mm, 268 m, 20 fps, 12’; cz.-b.; plansze: PL, napisy: EN; źródło: Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny

Tak zwana Pe-Wu-Ka, czyli Powszechna Wystawa Krajowa, była największym wydarzeniem 1929 roku. Tłumy z całej Polski przyjeżdżały do Poznania, by zapoznać się z dorobkiem pierwszego dziesięciolecia państwa. W 111 pawilonach zaprezentowano osiągnięcia polskiej gospodarki, przemysłu, nauki, sztuki, mody, sportu, turystyki i wielu innych dziedzin, a także osiągnięcia ośrodków polonijnych. Skala wydarzenia była tak wielka, że powstawał nawet osobny filmowy Tygodnik Aktualności. W pierwszym numerze widzom zaprezentowano m.in. relację w uroczystego otwarcia wystawy, a także wygląd terenów i niektórych zabudowań wystawowych.

  Kopia 35 mm wykonana w 1987 roku z kontrnegatywu aceto.

  wprowadzenie do filmów: Michał Pieńkowski

sekcja: KIERUNEK: POLSKA

  muzyka: Marcin Pater Trio

  NIEDZIELA | 24 PAŹDZIERNIKA | 18:00 | SALA STOLICA

  • Źródło: FINA

  • Źródło: FINA

  • Źródło: FINA

  • Źródło: FINA