PARĘ WIEŻ EIFFLA I ROWERÓW Z PIERWSZEJ DEKADY OSTATNIEGO WIEKU

PARĘ WIEŻ EIFFLA I ROWERÓW Z PIERWSZEJ DEKADY OSTATNIEGO WIEKU

Parę wież Eiffla i rowerów z pierwszej dekady ostatniego wieku

Wystawa światowa w Paryżu w 1900 roku celebrowała nadejście nowego wieku, a wraz z nim rewolucyjnych technologii, w tym spektakularnych form kinematograficznych: bracia Lumière wyświetlali swoje filmy na olbrzymim ekranie, stworzono panoramiczną Cinéoramę, zaprezentowano także pierwsze kino dźwiękowe, tzw. Phono-Cinéma-Théâtre (oparte na playbacku). Operatorzy z całego świata rejestrowali całe wydarzenie – ich materiały stanowią żywą, szeroką dokumentację wystawy. Kręcono m.in. ze statków i mobilnych platform: Scena z windy na wieżę Eiffla zabiera nas w oszałamiającą podróż na sam jej szczyt. Podczas gdy sama wieża wraz z jej windami – zwycięstwo mechanicznego geniuszu – dawały przedsmak tego, jak by to faktycznie było unosić się nad miastem, kino nie tracąc czasu, triumfalnie opuściło rzeczywistość. W filmie Pathé Podbój przestworzy Ferdinand Zecca unosi się na hybrydzie roweru, ryby i rakiety nad paryską dzielnicą Belleville.

Spośród trzech pierwszych czarodziejów filmowych specjalizujących się w ekranowych magicznych sztuczkach Méliès przeszedł do historii jako wielki pionier, Chomón zachwycił wszystkich różnorodnością środków i produktywnością, podczas gdy Gaston Velle, tworzący w latach 1902–1913, oczarowywał zapierającym dech pięknem i wyjątkową urodą obrazów. Jego Rower na wolności jest demonstracją podstawowej reguły wczesnej komedii, czyli niedopasowania, prezentowanej przez klaunów Fratellini.

W tamtych latach kwitła produkcja filmów pościgowych, w – zdawałoby się – niewyczerpanej ich rozmaitości i wariacjach: ścigali się policjanci, beczki, psy, dynie i właściwie wszystko to, co pędząc przez filmowy kadr, było w stanie spowodować wystarczający zamęt. Przejażdżka tandemem łączy podobny w duchu ekranowy chaos z innym popularnym gatunkiem: filmem podróżniczym. Często ulegająca wypadkom para prowadzi nas przez Paryż do magicznego, majestatycznego wyglądu strzelistego łuku wieży Eiffla. A tak przy okazji: fakt, że postać żony jest grana przez mężczyznę w przebraniu, odzwierciedla powszechną praktykę stosowaną we francuskich komediach przed 1910. Oczywiście przebieranie się było częścią zabawy, ale miało też powody pragmatyczne: aktor w roli kobiety miał do zagrania kilka niebezpiecznych numerów kaskaderskich, takich jak skok z mostu czy stłuczkę z wagonem tramwajowym. (Mariann Lewinsky)

Scena z windy na wieżę Eiffla (Scene from the Elevator Ascending Eiffel Tower) (Edison Manufacturing Company, USA, 1900)
reż.: James White

  35 mm, 65 m, 17 fps , 3’; cz.-b.; źródło: CNC Restauration

Podbój przestworzy (À la conquête de l'air) (Pathé Frères, Francja, 1901)
reż., obsada: Ferdinand Zecca

  35 mm, 30 m, 17 fps, 1’; cz.-b.; źródło: CNC Restauration

Rower na wolności (La Bicyclette presentée en liberté) (Pathé Frères, France, 1906)
reż.: Gaston Velle

  35 mm, 59,5 m, 17 fps, 3’; cz.-b.; źródło: La Cinémathèque royale de Belgique

Przejażdżka tandemem (Une promenade sentimentale) (Eclipse, Francja, 1909)
reż.: nieznany

  DCP, 4’30”; tinta; źródło: Desmet Collection / Eye Filmmusem

wprowadzenie do filmu: Svetlana Furman
sekcja: NIE TYLKO KOLEJĄ

  Muzyka: Aga Derlak

  PIĄTEK | 22 PAŹDZIERNIKA | 18:30 | SALA STOLICA
inauguracja

Film prezentowany w zestawie: Parę wież Eiffla i rowerów z pierwszej dekady ostatniego wieku | Paryż śpi

  • Materiały promocyjne