ZŁOTY CZŁOWIEK

ZŁOTY CZŁOWIEK

Złoty człowiek

(Az Aranyember) (Corvin Film, Węgry, 1918)
reż.: Sándor Korda (Alexander Korda); scen.: László Vajda (Ladislaus Vajda) na podstawie powieści Az arany ember Móra Jókaia; zdj.: Gusztáv Kovács
obsada: Oszkár Beregi (Tímár Mihály), Lili Berky (Athalia), Margit Makay (Timea), Ica von Lenkeffy (Noémi), Gábor Rajnay (Krisztyán Tódor), Gyula Szöreghy (Ali Csorbadzsi), Szeréna S. Fáy (Teréza), Jenő Horváth (Brazovicz Atanáz)

  DCP, 86’; tinta; plansze: HU, napisy: PL, EN; restauracja 2018; źródło: National Film Institute Hungary

Imperium Osmańskie, druga połowa XIX wieku. Pasza Csorbadzsi, ostrzeżony przed aresztowaniem, ucieka razem z córką Timeą, zabierając najcenniejszą część majątku. Na dowodzonym przez kapitana Tímára statku próbują przedostać się na Węgry. W wyniku serii dramatycznych zdarzeń pasza umiera, a skarb trafia w ręce zakochanego w pięknej Turczynce kapitana. Wkrótce jednak okaże się, że serce Tímára skradnie mieszkająca samotnie na wyspie Noémi…

Klasyka węgierskiego kina niemego. Wysmakowana, zrealizowana z rozmachem adaptacja powieści najwybitniejszego przedstawiciela tamtejszego romantyzmu Móra Jókaia i jeden z najważniejszych filmów Alexandra Kordy z wczesnego okresu twórczości.

Ten pionier węgierskiego kina – a w przyszłości odnowiciel brytyjskiego – zaczynał karierę jako jeden z pierwszych krytyków filmowych w kraju i założyciel paru branżowych czasopism, a następie asystent reżysera. Kluczowe było spotkanie z budującym rodzimy przemysł filmowy Jenő Janovicsem, który 23-latkowi pozwolił w 1916 roku samodzielnie wyreżyserować dwa filmy, a potem powierzył mu prowadzenie największej ówcześnie wytwórni Corvin Film. Złoty człowiek to jej sztandarowe dzieło, realizujące główny cel Kordy: nobilitacja kina poprzez inspiracje wybitną literaturą. Stąd też zaangażowanie dramatopisarza Lászla Vajdy jako głównego scenarzysty studia i potraktowanie adaptacji węgierskiej klasyki za priorytetowe.

Powstała u schyłku I wojny światowej ekranizacja najpopularniejszej powieści Jókaia była prestiżową, starannie przygotowaną produkcją, z oryginalnymi plenerami nad Dunajem, oddającą – dzięki pięknie skomponowanym kadrom – atmosferę minionej epoki. Ta epicka opowieść, choć przetrwała tylko w części, wraz z fragmentami dwóch innych filmów z tego okresu pozostaje jedynym świadectwem węgierskiej twórczości Kordy, który w 1919 roku opuścił kraj. (KW)

  Film został odrestaurowany przez Nemzeti Filmintézet – Filmarchívum we współpracy z operatorem Gáborem Medvigyem. Podstawą restauracji był jedyny zachowany materiał filmowy – niemiecka kopia pozytywowa 35 mm na podłożu łatwopalnym (nitro) odnaleziona w Bundesarchiv.

  wprowadzenie do filmu: Michał Pieńkowski
sekcja: CZTERY STRONY ŚWIATA

  muzyka: Waldemar Rychły Trio

  PIĄTEK | 29 PAŹDZIERNIKA | 18:00 | SALA STOLICA

  • ZŁOTY CZŁOWIEK, źródło: Nemzeti Filmintézet – Filmarchívum

  • ZŁOTY CZŁOWIEK, źródło: Nemzeti Filmintézet – Filmarchívum

  • ZŁOTY CZŁOWIEK, źródło: Nemzeti Filmintézet – Filmarchívum

  • ZŁOTY CZŁOWIEK, źródło: Nemzeti Filmintézet – Filmarchívum

  • ZŁOTY CZŁOWIEK, źródło: Nemzeti Filmintézet – Filmarchívum